ISO 14001 ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMİ

Çevre, bir kuruluşun faaliyetlerini içinde yürüttüğü, hava, su , toprak, tabii kaynaklar, bitki topluluğu (flora) hayvan topluluğu (fauna), insanlar ve bunlar arasındaki ilişkileri içinde alan ortam olarak tanımlanabilir.

Çevre konusundaki duyarlılık, ABD ve Avrupa'da başlamış ve son yıllarda diğer ülkeleri de sararak yayılmıştır. Proseslerin tasarım ve değerlendirmelerinde çevre faktörünün göz önüne alınması iki ana nedene dayanır :

• Firmanın yerleşik olduğu yörenin toplumsal duyarlılığı ile merkezi ve yerel yönetimlerin yaptırımları,
• Firma müşterisinin yaşadığı ülkenin ekonomik-politik yaptırımları.
• İlk neden, kalıcı gelişmenin, ancak doğal kaynakların akılcı kullanımı ve atıkların çevre kirlenmesini azaltacak şekilde değerlendirilmesi yollarıyla sağlanabileceği görüşüne dayanmaktadır.

İkinci neden ise, ekonomik ve politik boyutları içermesi sebebiyle, farklılık göstermektedir. Yaptırımların kaynağı siyasi ve ekonomik örgütler de olabilmektedir (Avrupa Topluluğu gibi). Merkezi ve yerel yönetimlerin çevreye ilişkin düzenlemeleri Çevre Yönetim Sistemleri üzerinde dolaylı bir etkiye sahipken, Çevre Yönetim Sistemleri üzerinde doğrudan etkilidir. Sonuçta Çevre Yönetim Sistemlerinin sistemlerinin, farklı ülkelerdeki uygulamaları değişiklikler gösterebilmektedir.

Çevreyi korumak için çözüm ne limitler ne de anlık çözümlerle gerçekleştirilebilir. Çevreyi korumak için bir çevre yönetim sistemi kurulmalıdır. Çevre Yönetim Sistemi, Çevre Yönetim Sistemi bir yaklaşımı gerektirir. Kuruluşlar, belirlenen çevre yönlerinin kaynak teşkil ettiği hedef ve amaçları başarmak ve iyileştirmelerde bulunabilmek amacıyla çevre risk ve fırsatlarına sistematik yaklaşımlarda bulunurlar.

Tüm dünyada geçerli olan ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi etkin bir çevre yönetim sistemi, kuruluşunuzun çevresel etkilerinin minimize edilebilmesi ve sürekli iyileştirme ile çevreyi koruyarak kalkınmaya katkıda bulunabilmesi için en önemli araçlardan biridir.

Dünyanın her geçen gün artan çevre koruması uygulamaları ve kirlilik kaygıları nedeniyle, kuruluşların çevreye etkileri konusunda her geçen gün artan bir baskı olmaktadır. Zamanla davranış biçimlerinin değişmesi sonucu gelişen çevre bilinci, işletmeleri çevreye duyarlı olmaya zorlamaktadır. Bu zorlamanın sonucunda, çevre yönetim sistemlerine ilişkin uluslararası standart olan ISO 14001 işletmelerin gündemine girmiştir.

ISO 14001 sistemi ile işletmelerin çevreye olan zararlı atıklarının kontrol edilmesi ve yok edilmesi sağlanmaktadır. ISO 14001'in getirdiği standartlar sayesinde temiz bir çevre teşvik edilirken, aynı zamanda iş dünyasının, iş hacminin ve ticaretin de büyümesi amaçlanmaktadır.

Kurulan işletmelerin çevreye verdikleri veya verebilecekleri zararların sistematik bir şekilde azaltılması ve mümkün ise ortadan kaldırılabilmesi için geliştirilen yöntem sistemine "Çevre Yönetim Sistemi" adı verilir. Ürünün, ham maddeden başlayıp nihai ürün haline getirilerek müşterilere sunulmasına kadar geçen sürecin her aşamasında çevresel faktörlerin belirlenmesi ve bu faktörlerin gerekli muayeneler ve önlemler ile kontrol altına alınarak çevreye verilen zararın en aza indirilmesini sağlayan bir sistemin kurulmasını tarif eden ve Uluslararası Standartlar Organizasyonu tarafından yayınlanmış olan standartlar serisidir (ISO 14000 Çevre Yönetim Sistemi Standardı).

ISO 14000 çevre belgesi bir ürün standardı değil sistem standardıdır ve ne üretildiğinden ziyade, nasıl üretildiği ile ilgilenir. Çevre performansının izlenmesi ve sürekli iyileştirilmesi temeline dayanır. Çevre faktörlerine ilişkin olarak ilgili mevzuat ve kanunlar tarafından tanımlanmış koşullara uymayı şart koşar.

Belgelendirme kuruluşu seçildikten sonra, firma veya kurumun denetimi için bir plan ve program yapılır ve firma veya kurum denetiminden sonra uygun olan sistem belgelendirilir. ISO 14001 belgeleri üç yıl için verilir ve her yıl ara denetimlerle takip edilir. Üç yılın sonunda ise yeniden belgelendirme tetkiki yapılır.